homepage

Op 4 augustus 1914 viel Duitsland het neutrale België binnen. De Eerste Wereldoorlog was een feit geworden. In de maanden daarna werd Nederland overspoeld door vluchtelingen (volgens schattingen meer dan 1.000.000) die vanuit België de grens overtrokken om op Nederlandse bodem bescherming te zoeken tegen het Duitse oorlogsgeweld.

Onder deze vluchtelingen bevonden zich ook veel militairen. Dit waren voor het overgrote deel Belgen maar hieronder waren ook Engelsen en Duitsers. Deze militaire vluchtelingen werden ondergebracht in interneringskampen. Dit geschiedde in overeenstemming met de internationale afspraken, zoals die waren vastgelegd tijdens de tweede Haagse Conventie van 1907.

Het grootste deel van de burgervluchtelingen keerde voor het einde van het jaar weer terug naar België. Ongeveer 100.000 Belgen bleven in Nederland achter. Van deze groep werden degenen die niet zelf in hun levensonderhoud konden voorzien (ongeveer 20.000) ondergebracht in vluchtoorden te Gouda, Uden, Nunspeet en Ede die onder toezicht stonden van de Nederlandse overheid.

 

Hoe Vianen een beetje Friesland werd…. Augustus 1914. Europa vliegt in brand door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Nederland mobiliseert leger en vloot. Ruim 200.000 militairen moeten van het ene op het andere moment huis en haard verlaten. Onder hen de landweerplichtigen van de 2de compagnie van het 2de bataljon landweerinfanterie. Deze compagnie bestaat uit mannen uit Noordoost Friesland en Leeuwarden. Ze krijgen Vianen, onderdeel van de Hollandsche waterlinie, als standplaats. Daardoor maken honderden Friezen kortere of langere tijd kennis met dit (toen nog) Zuid-Hollandse stadje. Naast hun militaire taken proberen de mannen daar zo goed mogelijk de tijd door te komen. Want niet de Duitser of de Engelsman, maar de verveling is tijdens de mobilisatie-periode de grootste vijand. Het langdurig verblijf leidt tot huwelijken. Friezen kiezen Vianen als woonplaats. Diverse Friezen vinden er hun laatste rustplaats. Daarover gaat de nieuwe website www.vianen14-18.nl. Een website met als doel informatie te delen EN om meer informatie te vinden. Want graag willen we dat verhaal, hoe Vianen tijdens de Eerste Wereldoorlog een beetje Friesland werd, zo compleet mogelijk maken. Daarom komen we via nykledijkstra@yahoo.com of via cbangma@hotmail.com graag in kontakt met iedereen die meer informatie heeft over gemobiliseerde Friezen of over de sporen die de mobilisatie in Vianen heeft achtergelaten!   Dagboek interneringskamp Harderwijk Na de val van Antwerpen kwamen 13.000 Belgische soldaten terecht in het Nederlandse interneringskamp van Harderwijk. Een van hen, de jonge Antwerpse advocaat Henri Picard, hield er een dagboek bij. Daarin vertelt hij over het reilen en zeilen in het kamp en hoe het uitgroeit tot een heus dorp met een bibliotheek, een schouwburg, scholen, sportvelden, een drukkerij, maar ook met typisch Belgische problemen. Klik hier voor de wekelijkse publicaties uit het dagboek uit Kamp Harderwijk. ▬ Inlichtingen gevraagd over de Belgische School in Waspik tijdens de Eerste Wereldoorlog waar Belgische wezen en alleenstaanden van 1916-1918 onderwijs genoten (klik hier)

Inhoudsopgave
Fotoserie vluchtelingen in Nederland 1914 - 1918 
    Lezing bestaande uit 143 dia's met een groot aantal onbekende foto's

Burgervluchtelingen in Nederland 1914-1918
          Vluchtoord Gouda

Militaire vluchtelingen in Nederland 1914-1918
           Kamp Gaasterland
           Kamp Oldebroek

Tastbare herinneringen aan Belgische vluchtelingen 1914-1918
Midden in ons land, op de Veluwe en aan de rand daarvan in Amersfoort, bevinden zich de tastbare herinneringen aan de tienduizenden Belgische ‘oorlogsgasten’ - zowel militairen als burgers – die in de Eerste Wereldoorlog in Nederland in kampen verbleven. In dit artikel wordt een autoroute langs de locaties gepresenteerd met een beschrijving van de monumenten en begraafplaatsen.

Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog op de heide bij Ede
Op de heide bij Ede was tijdens de Eerste Wereldoorlog een kamp voor Belgische vluchtelingen gelegen. Ook herinneren loopgraven en schuttersputjes hier ter plekke nog aan de Eerste Wereldoorlog en aan de Tweede Wereldoorlog.

Trui Thöne - Aantekeningen dagboek 1914 -1918
De dagboekenschriften van Trui Thöne (1893-1980) hebben jarenlang in een koffer op zolder gelegen totdat haar kleindochter ze weer in handen kreeg. Ze bleken zeer interessante waarnemingen te bevatten over de Eerste Wereldoorlog o.a. over Belgische vluchtelingen in Nederland. 

Het Nederlandsche Roode Kruis en de vluchtelingenhulp in 1914 en 1918 Artikel van Leo van Bergen over de hulp aan Belgische en Franse vluchtelingen in 1914 en 1918 (ten tijde van de Eerste Wereldoorlog) waarbij de kritische nadruk ligt op de rol die het Nederlandse Rode Kruis bij deze gebeurtenissen heeft gespeeld.

Interessante informatie biedt het boek van Anton Reijngoudt:
▬ Gehalveerde mensen - Het Belgenkamp in Harderwijk 1914-1918

Diverse onderwerpen
De Bedumer - verslaglegging van de vluchtelingenopvang
Belgische vluchtelingen in de gemeente Bedum 1914-1915
Belgische vluchtelingen in de provincie Groningen
Vluchtelingen in Dordrecht
Literatuuropgave over internering en vluchtelingen