Spaanse griep was zo verwoestend vanwege eiwit

De Spaanse griep maakte aan het eind van de Eerste Wereldoorlog wereldwijd meer dan 40 miljoen slachtoffers. Weten welke genen juist dàt virus zo gevaarlijk maken, kan helpen bij de voorbereidingen op een nieuwe pandemie met agressieve griepvirussen. Een recent ontdekte eiwit PB1-F2 blijkt nu een rol te spelen bij de schadelijkheid van het Spaande griepvirus. Het maakt besmette patiënten waarschijnlijk veel gevoeliger voor longontsteking. Dit blijkt uit onderzoek van infectiedeskundige Julie McAuley en haar collega’s van het St. Jude Children’s Research Hospital in Memphis. (Cell Host & Microbe, oktober). Griepvirussen, waar PB1-F2 in zit, zoals het Spaanse griepvirus, maken muizen veel zieker en maken ze gevoeliger voor bacteriën die longontsteking veroorzaken. McAuley spoot bij zes muizen een griepvirus in dat PB1-F2 bevatte, bij zes andere een normaal griepvirus. Zeven dagen later diende ze aan alle muizen een lading longbacteriën toe (Streptococcus pneumoniae). De PB1-F2 muizen werden veel zieker door de bacteriële longontsteking. Na vier dagen waren vijf van deze zes muizen dood, in de andere groep slechts een. Kleine aanpassingen aan het virus, zodat het PB1-F2-gen een exacte kopie van hetzelfde gen in het Spaanse griepvirus werd, vergrootte het effect: na vier dagen waren alle muizen dood. De op meerdere momenten gemeten hoeveelheid bacteriën in de long was ook veel groter. Dat het oude virus nagemaakt kan worden, is te danken aan Amerikaanse legerpathologen, die wat weefsel hebben afgenomen bij een slachtoffer van de Spaanse griep. Hoe het recent ontdekte eiwit PB1-F2 dit voor elkaar krijgt, is overigens nog niet ontrafeld. Deze kennis is wel nodig om een eventuele nieuwe epidemie te bestrijden. In de tussentijd lijkt het verstandig om genoeg antibiotica op voorraad te hebben, zodat de bacteriële infecties, die een groot deel van de sterfte van de Spaanse griep verklaren, bij griep wèl behandeld kunnen worden. Het is niet ondenkbaar dat het PB1-F2-gen opduikt in nieuwe griepvirussen. Deze passen zich vlug aan als de mens afweer ontwikkelt tegen een bepaald type. Door onderling genen uit te wisselen, ontsnappen ze telkens weer aan het afweersysteem van de mens: elk jaar ziet de griep er anders uit waardoor het lichaam de virussen niet herkent. (Bron: NRC Handelsbald - Wetenschapbijlage - 20 oktober 2007)