inhoudsopgave | eerste menu

Een woord vooraf 

Dit boekje is een eenvoudige handleiding ter bereiding van smakelijke, voedzame gerechten en vleesloze schotels uit de thans beschikbaar zijnde levensmiddelen met practische ervaring samengesteld door een Hollandsche huisvrouw. 

De gerechten zijn samengevoegd tot menu's om het de huisvrouw bij de samenstelling der maaltijden gemakkelijk te maken. Men kan zeer goed, desverkiezende, een der gerechten weglaten of de menu's op andere wijze samenstellen. De verschillende schotels geven gelegenheid tot een zeer groot aantal combinaties. 

De maaltijden zijn, bij de hier vermelde hoeveelheden, berekend op 5 à 6 personen. Al naar men meer of minder groote eters heeft, of indien men voor een kleiner of grooter aantal personen moet koken, kan men de hoeveelheden in dezelfde verhouding wijzigen. 

De oorlog heeft toestanden in het leven geroepen, die men zich nimmer had kunnen voorstellen. Wie had kunnen denken, dat een speciaal Oorlogskookboek noodig zou zijn, een kookboek, dat rekenschap moet houden met de levensmiddelen die nog „verkrijgbaar” zijn? 

Indien er geen vleesch te bekomen zal zijn, zoo zal dit kookboek U tal van smakelijke schotels brengen, zonder vleesch en zelfs zonder visch, daar visch evenmin steeds verkrijgbaar zal zijn en men toch ook niet elken dag visch kan eten. Schijngehakt en schijnstokvisch, aardappelgebraad of aardappelpastei, om maar iets te noemen, zullen de huisgenooten zeker goed smaken. 

Zoo hoop ik met den inhoud van dit boekje de enorm moeielijke taak der huisvrouw een weinig te verlichten. Ik geloof, dat er voor iedere huisvrouw wel eenige recepten bij zijn, waarmede zij een aangename afwisseling aan de maaltijden kan geven en die niet aan iedereen bekend zijn, in al hun eenvoud. De menu's bestaan uit drie gerechten, die men ook kan verdelen voor de lunch en het middagmaal, d.w.z. het eerste of laatste deel van 't menu kan aan de lunch gegeven worden, zoo men met twee gerechten voor het middagmaal genoegen neemt. De recepten zijn berekend voor ongeveer 5 à 6 personen en zijn grootendeels samengesteld uit distributie-artikelen. Slechts hier en daar is verondersteld, dat de huisvrouw nog beschikt over kleine, opgespaarde voorraden, of over artikelen, die nog in den vrijen handel verkrijgbaar zijn. 

Ik hoop dat mijn kookboek zal beantwoorden aan het doel, dat ik hiermede beoog. Ik heb ook bij bekende schotels aangegeven hoe deze bereid moeten worden; voor haar, die koken kunnen, zal dit niet hinderlijk zijn, voor anderen, die niet koken kunnen, zal dit dubbel welkom wezen. De menu’s zijn natuurlijk voor uitbreiding vatbaar, ik hoop dat ik later daartoe nog eens de gelegenheid zal hebben. Mocht dit boekje eenig nut stichten, zoo acht ik mijn moeite ruimschoots beloond. 

I. K. B. 

N.B. Waar over een eetlepel als maat gesproken wordt in de recepten, dan wordt hier steeds een volle eetlepel bedoeld. In het andere geval wordt „afgestreken” er uitdrukkelijk bijgezet. Met een „snuifje” zout enz. wordt bedoeld een kleine hoeveelheid, die men tusschen duim en vinger kan nemen. 

Practische wenken
Al naar de financiën het toelaten, zou ik een ieder aanraden van de volgende ingrediënten iets als voorraad op te doen, omdat deze den smaak van verschillende spijzen verhoogt: soja, mosterd, dragonazijn, kerriepoeder, bouillonblokjes, Maggi’s aroma, paneermeel, kokskruiden, witte peper, citroenzuur en citroenolie. 

Eenige algemeene opmerkingen laat ik gaarne aan mijn kookboek voorafgaan. Men spreekt in den laatsten tijd veel van het vervangen van levensmiddelen die niet meer verkrijgbaar zijn, door andere. Men ziet dikwijls „Ersatz” aangekondigd. 

Nu spreekt het van zelf dat men vet niet kan vervangen door andere bestanddeelen, welke geen vet bevatten, eieren of vleesch kan men niet vervangen door andere levensmiddelen die dezelfde chemische eigenschappen hebben, maar men kan daarvoor in de plaats andere levensmiddelen nemen, die dezelfde of nagenoeg dezelfde voedingskracht bezitten, en ik heb getracht in dit kookboek vele schotels te brengen, welke ter vervanging van „het ontbrekende” zeker zeer aan te bevelen zijn. 

Bij het bereiden van de maaltijden zal men echter in vele gevallen bepaalde ingrediënten missen, welke beslist vervangen moeten worden door andere. 

Zoo zal men bij het aanmaken van de sla naar olie vragen. Vele huisvrouwen zullen nog eenige voorraad olie in huis hebben, mocht dit echter ontbreken, dan kan men met uitstekend resultaat hiervoor in de plaats melk gebruiken, ook zal karnemelk of zure room zeer voldoen. Voor komkommersalade geldt hetzelfde. Men voegt natuurlijk de overige ingrediënten als gewoonlijk - en geheel naar ieders smaak - er aan toe (peper, zout, uitjes, azijn, soja enz.). Zoo kan men melk ook in andere gerechten ter vervanging van olie of vet geheel of gedeeltelijk gebruiken. 

Maggi-tabletten of Bouillon-blokjes kunnen, wanneer men geen vet of vleesch heeft, aan de spijs toegevoegd worden om het eten smakelijk te maken, hoewel zij geen voedingswaarde hebben. Ter vervanging van meel kan men zeer fijn gewreven aardappelen gebruiken. Het is echter aan te bevelen - daar men eenig meel bij zeer vele schotels noodig zal hebben - op de broodkaart geregeld een zekere hoeveelheid meel te reserveeren, al is het ook nog zoo weinig. 

  inhoudsopgave | eerste menu